Penyakit Hati Boleh Membunuh Jika Tidak Dirawat

Hati merupakan organ homeostasis yang memainkan peranan yang sangat penting dalam proses metabolisma badan manusia dan haiwan. Hati mempunyai pelbagai fungsi termasuk menyimpan glikogen, mensintesis protein plasma, dan menyahtoksik dadah. Ia menghasilkan hempedu yang penting untuk sistem penghadaman. Ia mengawal pelbagai fungsi biokimia dengan yang jumlah besar dan memerlukan tisu khas.

Menurut istilah perubatan yang berkaitan dengan hati sering kali bermula dari perkataan Greek bagi hati iaitu hepar, menjadi hepato- atau hepatic. Hati berwarna perang kemerahan dan terletak di bawah diafragma iaitu di dalam rongga abdomen. Hati menerima makanan terlarut dalam darah apabila makanan ini tercerna dan diserap di usus.

Hati manusia dewasa mempunyai berat antara 1.3 – 3.0 kilogram. Ia adalah organ lembut berwarna perang kemerahan. Hati merupakan organ kedua terbesar manusia (organ terbesar adalah kulit) dan kelenjar terbesar dalam tubuh manusia(Rujukan 1).

Penyakit hati ialah sebarang gangguan terhadap fungsi yang menyebabkan sakit atau hati gagal berfungsi dengan normal. Selalunya lebih 75% kerosakan tisu hati barulah ia gagal berfungsi.

Hati mempunyai banyak fungsi seperti :

• Menghasilkan air hempedu yang diperlukan bagi penghadaman makanan berlemak.
• Menyimpan glukosa atau gula berlebihan dalam badan dalam bentuk glikogen dalam sel hati, dan glikogen ini boleh ditukarkan semula kepada glukosa apabila badan memerlukan tenaga.
• Menghasilkan faktor pembekuan darah.
• Menghasilkan asid amino (struktur asas protein).
• Memproses dan menyimpan zat besi (ferum) yang diperlukan bagi menghasilkan sel darah merah.
• Menghasilkan kolesterol dan bahan kimia lain yang diperlukan untuk pengangkutan lemak.
• Menukarkan hasil buangan daripada proses metabolisma badan menjadi urea.
• Menukarkan ubat-ubatan yang diambil kepada bahan aktifnya semasa di dalam badan(Rujukan 2).

Penyakit hati boleh dikatakan berpunca dari genetik ahli keluarga atau disebabkan oleh pelbagai faktor yang merosakkan hati, seperti virus dan penggunaan alkohol. Obesiti juga berkait rapat dengan kerosakan hati.

Lama kelamaan, kerosakan pada hati menyebabkan parut (cirrhosis), yang boleh menyebabkan kegagalan hati, keadaan yang mengancam nyawa(Rujukan 3).

Kegagalan Hati

Kegagalan hati berlaku apabila sebahagian besar hati menjadi rosak dan tidak lagi dapat berfungsi. Keadaan yang mengancam nyawa ini memerlukan rawatan perubatan segera. Selalunya, kegagalan hati berlaku secara perlahan dan bertahun-tahun.

Walau bagaimanapun, keadaan yang jarang berlaku dalam kegagalan hati ini dimana ianya berlaku dengan cepat iaitu dalam masa 48 jam dan sukar untuk dikesan pada mulanya(Rujukan 4).

Peringkat Penyakit Hati

 

 

• Keradangan– Pada peringkat awal penyakit hati, hati anda mungkin menjadi radang. Ia mungkin menjadi semakin membesar dan keradangan menunjukkan bahawa tubuh anda cuba melawan jangkitan atau menyembuhkan kecederaan. Tetapi jika keradangan berterusan dari masa ke masa, ia boleh mula menyakiti hati anda secara kekal.

  Tetapi hati yang meradang boleh menyebabkan anda tidak selesa, dan orang yang keradangan umumnya tidak merasakannya. Sekiranya penyakit hati anda didiagnosis dan dirawat dengan segera pada peringkat ini, keradangan boleh hilang.

• Fibrosis– Sekiranya tidak dirawat, hati yang meradang akan mula parut. Apabila tisu parut bertambah, ia menggantikan tisu hati yang sihat. Proses ini dipanggil fibrosis.

  Tisu parut tidak boleh melakukan kerja yang boleh dilakukan oleh tisu hati yang sihat. Selain itu, tisu parut boleh menyimpan darah daripada mengalir melalui hati anda. Jika lebih banyak tisu parut terbentuk, hati anda mungkin tidak dapat berfungsi dengan baik. Boleh jadi, bahagian hati anda yang sihat perlu bekerja lebih keras untuk membentuk bahagian parut.

  Sekiranya penyakit hati anda didiagnosis dan dirawat dengan segera, anda mungkin masih ada peluang menyembuhkan hati anda.

• Cirrhosis– Cirrhosis adalah parut hati dimana tisu parut keras menggantikan tisu lembut yang sihat.

  Apabila cirrhosis menjadi parah, hati akan mempunyai tisu yang kurang sihat. Jika cirrhosis tidak dirawat, hati akan gagal berfungsi dengan baik.

  Cirrhosis boleh mengakibatkan beberapa komplikasi, termasuk kanser hati. Pada sesetengah orang, gejala ini mungkin menjadi tanda pertama penyakit hati 

  • Anda mungkin berdarah atau lebam dengan mudah.
  • Air boleh membina kaki dan / atau perut anda.
  • Kulit dan mata anda mungkin mengambil warna kuning, keadaan yang dipanggil jaundis.
  • Kulit anda mungkin gatal-gatal.
  • Dalam saluran darah yang membawa kepada hati anda, darah mungkin disokong kerana penyumbatan. Pembuluh darah ini mungkin pecah.
  • Anda mungkin menjadi lebih sensitif terhadap ubat-ubatan dan kesan sampingan mereka.
  • Toksin boleh mengganggu otak anda, menyebabkan masalah dengan ingatan, tidur, atau fungsi mental yang lain.  

    

  Sebaik sahaja anda telah didiagnosis dengan cirrhosis, rawatan tertumpu kepada menjaga keadaan anda dari menjadi semakin teruk. Ianya untuk menghentikan atau melambatkan kerosakan hati.

• Penyakit Hati End-Stage(ESLD)– Penyakit ini termasuk dalam subkumpulan pesakit dengan cirrhosis yang mempunyai tanda-tanda yang umumnya tidak dapat dipulihkan dengan pengurusan perubatan selain daripada pemindahan. Dikompensasi termasuk encephalopathy hepatic, pendarahan variceal, gangguan buah pinggang dan masalah paru-paru. Penyakit hati yang dikompensasi membolehkan pesakit diberi keutamaan pada senarai transplantasi.
• Kanser Hati– Kanser hati ialah pertumbuhan dan penyebaran sel-sel yang tidak sihat pada hati. Kanser yang bermula di hati dipanggil kanser hati utama. Kanser yang merebak dari organ lain ke hati pula dipanggil kanser hati metastatik. Hepatoma(HCC) adalah jenis kanser hati primer yang paling biasa.

Kegagalan hati bermakna hati anda telah kehilangan semua fungsinya. Ia adalah keadaan yang mengancam nyawa yang memerlukan rawatan perubatan segera.

Gejala pertama kegagalan hati selalunya adalah loya, kehilangan selera makan, keletihan, dan cirit-birit. Tetapi apabila kegagalan hati semakin serius, gejala juga akan menjadi lebih serius. Pesakit boleh menjadi lemah dan sangat mengantuk dan penyakit ini berisiko untuk koma dan kematian. Rawatan segera diperlukan dimana pasukan perubatan akan cuba menyelamatkan bahagian hati yang masih berfungsi. Jika gagal, satu-satunya pilihan boleh terjadi ialah melalui pemindahan hati(Rujukan 5).

Ujian Hati

Menjadi kebiasaan para doktor apabila  ingin memulakan sesuatu rawatan ubatan, pesakit akan menjalankan ujian fungsi hati terlebih dahulu. Ujian ini amat penting bagi mengetahui status hati pesakit. Selepas pengambilan ubatan selama beberapa bulan, ujian fungsi hati ini akan dijalankan sekali lagi bagi mengetahui sama ada ubatan yang diberi boleh menyebabkan kegagalan fungsi hati ataupun tidak.

Oleh itu, pesakit disarankan untuk menjalani ujian fungsi hati apabila kita mengamalkan pengambilan sebarang ubatan seperti ubatan tradisional, produk pelangsingan tubuh dan makanan tambahan seperti vitamin dan mineral.

Apa-apa jenis ubatan atau makanan tambahan yang dianggap toksik oleh tubuh akan di neutralkan oleh hati. Beban kerja yang berlebihan terhadap hati boleh menyebabkan kegagalan fungsi hati.

Ujian makmal boleh dilakukan pada darah bagi menentukan status fungsi hati. Antara ujian makmal yang dilakukan adalah ujian penentuan seperti berikut(Rujukan 6):

• Protein, albumin dan globulin
• Bilirubin
• Enzim Alkaline Phosphatase (ALP)
• Enzim Alanine Transaminase (ALT)
• Enzim Aspartate Transaminase (AST)
• Gamma-glutamyl transpeptidase (GGT)

Alkohol Punca Utama Penyakit Hati

Penyakit hati yang berkaitan dengan alkohol (ARLD) ialah kerosakan hati yang disebabkan oleh pengambilan alkohol yang berlebihan. Terdapat beberapa peringkat keparahan dan gejala yang berkaitan.

ARLD biasanya tidak menunjukkan sebarang gejala sehinggalah hati rosak teruk. Apabila ini berlaku, gejala yag akan berlaku termasuklah :

• berasa sakit
• pengurangan berat
• hilang selera makan
• mata dan kulit kekuningan(penyakit kuning)
• bengkak pada pergelangan kaki dan perut
• kekeliruan atau mengantuk
• muntah darah atau melepaskan darah dalam najis anda

Ini bermakna ARLD sering didiagnosis semasa ujian untuk keadaan lain, atau pada peringkat kerosakan hati yang lebih maju.

Hati sangat berdaya tahan dan mampu membaik pulih dengan semula jadi. Setiap kali hati anda menerima alkohol, beberapa sel hati akan mati. Jika hati menerima alkohol secara berlebihan, dapatkah anda bayangkan berapa banyak sel hati anda akan mati?

Hati boleh membina sel-sel baru, tetapi penyalahgunaan alkohol yang serius selama bertahun-tahun akan mengurangkan keupayaan hati. Ini boleh mengakibatkan kerosakan serius dan kekal pada hati anda.

ARLD sangat biasa di U.K dimana bilangan orang dengan keadaan ini semakin meningkat sejak beberapa dekad yang lalu akibat peningkatan tahap penyalahgunaan alkohol.

Sekiranya anda minum alkohol secara kerap, anda dinasihatkan supaya membuat temu janjidengan pakar agar mereka dapat memeriksa jika hati anda rosak.

Rujukan:

1. http://www.aljabbarthistle.com/artikel/penyakit-hati/112-tonik-hati
2. http://aabubiz.blogspot.com/2012/12/mengenal-penyakit-hati-hepa.html#!/tcmbck
3. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/liver-problems/symptoms-causes/syc-20374502
4. https://www.webmd.com/digestive-disorders/digestive-diseases-liver-failure#1
5. https://liverfoundation.org/for-patients/about-the-liver/the-progression-of-liver-disease/#1503432878616-a25d5b59-3a75
6. http://www.myhealth.gov.my/ujian-fungsi-hati/
7. https://www.nhs.uk/conditions/alcohol-related-liver-disease-arld/